ADI VE SOYADI: NUMARASI:   …………. EĞİTİM ÖĞRETİM II. YARIYILI HINIS ANADOLU LİSESİ TÜRK EDEBİYATI DERSİ 9-A SINIFI II. YAZILI YOKLAMASIDIR   1)       “ Öyküyü, olayların zaman sırasına göre düzenlenerek anlatılması” diye tarif etmiştik. Olay örgüsü de olayların anlatımıdır. Ancak burada üzerinde durulan husus, olaylar arasındaki ilişkidir. “Kral öldü, sonra üzüntüsünden kraliçe de öldü” desek olay örgüsü tamamlanmış olur Zaman sırası burada da bozulmuş değildir. Parçaya göre “ öykü “ ile “ olay örgüsü “ arasındaki fark aşağıdakilerden hangisidir? A ) Tip ve karakter farklılığı                    B ) Neden – sonuç ilişkisi    C ) Olayların önemli - önemsiz oluşu                              D ) Zaman sırası                         E ) Kahramanların kişilikleri   2)       Sokrates’e birisi için ,” Seyahat onu hiç değiştirmedi.” demişler O da “Gayet tabii, çünkü kendisini de beraber götürmüştür.” demiş. Cümlede, Sokrates’in “kendisini de beraber götürmüştür” sözüyle anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir? A ) O, gezdiği yerleri dikkatle izlememiştir.                     B ) O, seyahatte de kendi sorunlarıyla ilgilenmiştir. C ) O, gördüğü yerlere görmek istediği gibi bakmıştır. D ) O , gezdiği yerleri yeterince ilginç bulmamıştır. E ) O, seyahatte görmek istediği yere gitmemiştir.   3)       “Her mevsimiyle insanı ayrı ayrı saran/  Bunca güzelliği nasıl koyup gideceğiz.  Yaman çalacak, o çalmayası saat yaman.  Geçmiş ola bir kez yumuldu gözlerimiz.”  Yukarıdaki dörtlükte işlenilen tema aşağıdakilerden hangisidir?  A) Bahar özlemi        B) Ölüm korkusu   C) Doğa sevgisi     D) Yaşama sevinci    E) Memleket sevgisi           4)       Bundan birkaç yıl önce Erzurum’da, Erzurumlu hoş sohbet bir emekli ilkokul öğretmenini ziyaret etmiştim. Güzel saz çalıyordu. Eskilerin “gönül ehli” dedikleri insanlardan biriydi. Bir ara insanın yeryüzündeki durumunu anlatmak için “beşikten ötesi gurbet” dedi. Ben bu söze bayıldım. Türk halkı nasıl üç kelime ile derin bir duyguyu dile getiriyordu. Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A ) Örf, adet geleneklerin dil üzerindeki etkisi.         B ) Türk halkının duygularını az sözle anlatmadaki başarısı. C ) Anadolu insanının çok konuşmayı sevmediği.   D ) Sözcüklerin düşünceyi ifade etmedeki yetersizliği.                                      E ) Türk halkının güzel ve etkili konuşması   5)       ‘’Şaha kalkmış at kişniyordu. Pembeye kesmiş, pespembe olmuş dağ yürümeye başladı, ışıkları höpürdeterek. Pembe bir sel köpürerek akıyordu dağdan aşağı. Ovayı binlerce, pembeye kesmiş kır atın kişnemesi doldurmuştu. Atlar birbirine girmişler, uçuyorlardı. Atların kanatları birbirine değiyor; yeleleri, kuyrukları savruluyordu. Işıklar gittikçe dünyayı dolduruyordu.” 6)       Yukarıdaki metinde, yazar, aşağıdakilerden hangisine başvurmamıştır? A) Gerçekçi bir anlatıma        B) Betimlemelere ( Tasvir )             C) Kelimelere yeni anlamlar yüklemeye D) Hayal gücüne                    E) Kelime tekrarları yaparak anlatıma akıcılık kazandırmaya   7)       Aşağıdaki cümlelerdeki yargıları doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. Gözlemci bakış açılı anlatıcı öykünün başkişisi değildir,yalnızca bir gözlemcidir;öyküyü yada öykü kahramanlarını etkilemez.                                                                                                                                   (      )                                                                                                                                          Bir metnin anlatıcı değiştiğinde metnin anlatım özelliklerinde herhangi bir değişiklik meydana gelmez. (              ) İlahi bakış açısıyla yazılan metinlerde, anlatıcı olaylar ve kahramanlarla ilgili her şeyi bilir.                          (     ) Gözlemci bakış açılı anlatımda kahramanların düşünceleriyle ilgili bilgilere ve öznelliğine yer verilmez.     (     ) Dram geleneksel Türk tiyatrosu içinde yer alır.                                                                                                    (      )   8)       Metni, metin ve gelenek açısından değerlendirerek aşağıdaki cümlelerdeki boşlukları doldurunuz. Bu özellik , edebi metinlerin bir ……………………. devamı olduğunu gösterir. Bir edebi eser yazıldığı dönemden bağımsız ele alınamaz. Yazar yaşadığı toplumun …………... ve ………………….   anlayışlarını eserlerine yansıtır. Edebi bir eserde olayların olup bittiği yere ………………….. denir. Bir olayın içinde geçtiği ,geçeceği veya geçmekte olduğu sürece……………………denir.   9)       Hikâye ve roman türünün yapısını oluşturan unsurları yazınız. 10)    “Râviyân-ı ahbâr ve nâkilân-ı âsâr şöyle hikayet ederler ki”, “Vasfi hali yazıp defter etmeğe gelmez ya ,ille adaleti,ille adaleti dillere destanmış”, “Ama Aslı’nın yüreğine yine bir su serpilmedi”, “Allah böyle delilerin eksikliğini vermesin,o günden sonra Kerem’in elinden tuttu...” “Doğrusu böyledir bu hikâyet;gayrısı ya dizmedir ya bozmadır nihayet…Şu haşiye de bizim rahmetli hikayeci Ali Dayı’dan rivayet.” Yukarıdaki ifadeler Kerem ile Aslı hikâyesinden alınmıştır. İfadelerden yola çıkarak metinde anlatıcının rolünü ve bakış açısını belirleyiniz.   11)   Kime yaranmak olursa olsun, güzel Türkçe dururken, sokak levhalarına, tabelalara Fransızca ibareler yazılmasına aleyhtar olduğumu söyledim. Paşa ve doktor, basit kozmopolit fikirleriyle bana hücum etmeye başladılar. Paşa Fransızlara sevgisini toplumsal bir bağlılık seviyesine çıkarmak için nafile yoruluyor. Fransa’nın bizim kültürümüz üstündeki tesirlerine dair alelade Tanzimat fikirlerini sıralıyordu. Doktorun samimi olup olmadığını bilmiyordum, fakat onun bütün delili Türkçe’nin yetersizliğini iddiadan ileri geçmiyordu.” Reçetelerinizi bile Fransızca yazıyoruz.” diyordu. Yukarıdaki metin parçasından yola çıkarak metnin yazıldığı dönemin zihniyeti hakkında bilgi veriniz.                                                                                                                                                Başarılar Mehmet BİRCAN Türk Edebiyatı Öğretmeni