ADI SOYADI:

NO:

1.          Dilin işlevlerinden beş tanesini maddeler halinde yazınız.

2.          Gösterge nedir? Tanımını yazınız.

3.          Roman Jacobson’un iletişim şemasını çiziniz.

4.          İletişim araçlarının en önemlisi nedir? İletişim araçlarından beş tanesini yazınız.

5.          Dil ve kültür ilişkisini açıklayınız.

6.          Alıcıyı harekete geçirme işlevinin tanımını yazınız.

 ‘’Toplumu kısaca ilişkilerin bütünü olarak da tanımlayabiliriz. Çünkü yapılan, düşünülen her şey, zaman hareketi içindedir. Ama bu zaman hareketini hızlandıran da geciktiren de insanlardır. (…) Sosyoloji, toplumun türünü inceler ve her şeyi toplumun tümü içinde toplumun tümüyle ilişkileri içinde inceler. Bir yaşayan ilişkiler bütünü olan toplumlarda her zaman ilerleme olmamıştır; ama her zaman hareket ve değişiklik olmuştur.’’

7.          Yukarıdaki paragrafta dil hangi işleviyle kullanılmıştır?

8.          Türkçe hangi dil ailesindendir? Bu dil ailesinin hangi koluna mensuptur? Yazınız.

9.          Köken bakımından dil ailelerinin isimlerini maddeler halinde yazınız.

10.       Dil akrabalığı sözü aşağıdakilerden hangisini anlatmaz?

A)    Dillerin ses dizgesi benzerliğini.

B)    Dillerin biçim-yapı benzerliğini.

C)   Söz dizimi benzerliğini.

D)   Ulusların aynı soydan geldiklerini.

E)    Söz varlığı arasındaki benzerliği.

Not Baremi: Her soru 10 puandır.

Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni

CEVAPLAR

 

        1. Dilin işlevleri şunlardır:

·         Göndergesel işlev

·         Duygusal ve anlatımsal işlev (Betimleyici ve Tanıtıcı)

·         Alıcıyı harekete geçirme, alıcıyı yönlendirme(Çağrımsal) İşlev

·         Duygusal ve Anlatımsal İşlev

·         İletişim kanallarını kontrol işlevi

·         Bağlamsal işlev (toplumsal)

·         Dil ötesi işlev

·         Yazınsal işlev

·         Edebi (şiirsel) işlev

 

2.          Gösterge, bir başka şeyin yerini tutabilen, kendi dışında bir anlamı belirten her çeşit nesne, biçim, olgu ve görünüştür.

 

3.          Roman Jacobson’un iletişim şeması:

Gönderge

Bağlam

Gönderici …….. Kanal …………………… ■ ……………………… Kanal …….….. Alıcı

İleti

Şifre

Kod

 

4.          İletişim araçlarının en önemlisi dildir. İletişim araçları: Dil, tv, radyo, telsiz, gazete, dergiler, kitaplar, telefon, internet, çağrı cihazı, vb.

5.          Kültür, insanın başlangıçtan bugüne zihni ve emeğiyle ortaya koyduğu her türlü bilgi ve etkinlik birikimini konu alır. Gündelik yaşayışı düzenleyen kurum ve kuruluşlar da kültür alanına girer. Her türlü hukuk, ekonomi, felsefe, sosyoloji, tarih gibi zihni ve emeğin ürününü sanat ve bilim etkinlikleri bu alanın konusudur. Burada yeni bir etkinlik alanının varlığını ifade etmektedir. Kültürün oluşumu da zaman içinde gerçekleşir. Bu oluşumu ve gelişmeyi sağlayan da dildir. Doğa karşısında toplumsal bir bağlamdan, bu bağlamda gerçekleşen insan etkinliklerinden söz edildiği an , kişi kültür alanına girer. İnsan topluluğunun yaşama biçimi kültürle oluşur. İnsanların bir arada yaşayıp ortak değer ve kaygıları paylaşması da iletişimle yakından ilgilidir. En elverişli iletişim aracı da dildir. Bunun için kültürle dil arasında karşılıklı bir ilişki vardır. Kültür dille oluşur ve kuşaktan kuşağa aktarılır. Dil de konuşan insan grubu ve kitlesinin kültürüne göre zenginleşir, genişler ve yeni imkânlar kazanır. Böylece toplumdaki üretim sistemi, akrabalık ve aile ilişkileri, günlük hayatla ilgili kurallar, her türlü düşünce ve sanat etkinlikleri, bilimsel ve dini tutumlar, bütün bunlar çevresinde gelişen kurumlar, ortaya konan eser ve etkinlikler kültürün alanına girer. Dille kültür birlikte gelişir ve zenginleşir. Bunlar birbirinden ayrı düşünülemez. Öyle ki kültür dilde sese ve ifadeye dönüşür.

 

6.          Alıcıyı Harekete Geçirme, Alıcıyı Yönlendirme (Çağrımsal İşlev) İşlevi: İletişim; alıcıda bir etki uyandırması, onun bir işi yapması, bir eylemde bulunması amacıyla düzenlenmişse alıcıyı harekete geçirme ve ya onu yönlendirme söz konusu olmasına denir.

 

7.          Paragraftaki dil göndergesel işleviyle kullanılmıştır.

 

8.          Türkçe Ural-Altay Dil Ailesi’ndendir. Bu dil ailesinin Altay koluna mensuptur.

 

9.          Köken bakımından dil aileleri:

·         Hint Avrupa Dil Aileleri

·         Sami-Hami Dil Aileleri

·         Çin Tibet Dil Ailesi

·         Ural Altay Dil Ailesi

 

10.      Dil akrabalığı sözü aşağıdakilerden hangisini anlatmaz?

a.        Dillerin ses dizgesi benzerliğini.

b.        Dillerin biçim-yapı benzerliğini.

c.        Söz dizimi benzerliğini.

d.        Ulusların aynı soydan geldiklerini.

e.        Söz varlığı arasındaki benzerliği.