Kutadgu Bilig - Mutluluk Bilgisi



Kutadgu Bilig (Mutluluk Bilgisi), her iki dünyada da mutluluğa kavuşmak için gidilmesi gereken yolu göstermek maksadıyla yazılmıştır. Yusuf Has Hâcib'e göre, öteki dünyayı kazanmak için bu dünyadan el etek çekerek yalnızca ibadetle vakit geçirmek doğru değildir. Çünkü böyle bir insanın ne kendisine ne de toplumuna bir yararı vardır. Oysa başkalarına yararlı olmayanlar ölülere benzer; bir insanın erdemi, ancak başka insanlar arasındayken belli olur. Asıl din yolu, kötüleri iyileştirmek, cefaya karşı vefa göstermek ve yanlışları bağışlamaktan geçer. İnsanlara hizmet etmek suretiyle faydalı olmak, bir kimseyi, hem bu dünyada hem de öteki dünyada mutlu kılacaktır.

Kutadgu Bilig'den Seçme Öğütler



Dâima iyilik yap ki, kendin de iyilik bul.



Kötülük edersen, kötülüğün karşılığı pişmanlıktır. Elinden gelirse, kötülüğün inadına iyilik yap.



Ey asil insan! İnsanlığı elinden bırakma; insanlığa karşı daima insanlıkla muamele et.



Kimin sana biraz emeği geçerse, sen ona karşılık daha fazlasını yapmalısın.



Bütün halka içten gelen merhamet göster.



Halka faydalı ol, onlara zarar verme!



Başkasının zararını isteme, kendin de zarar verme; hep iyilik yap, kendi heva ve heveslerine hakim ol.



İyi hareket et, kötülerin zararlarını ortadan kaldır!



Akıl süsü dil, dil süsü sözdür. İnsanın süsü yüz, yüzün süsü gözdür.



Anlayış ve bilgi çok iyi şeydir; eğer bulursan, onları kullan ve uçup göğe çık.



Çok dinle fakat az konuş. Sözü akıl ile söyle ve bilgi ile süsle.



Doğan ölür, ondan eser olarak söz kalır. Sözünü iyi söyle, ölümsüz olursun.



Her sözü söz diye ağzından çıkarma. Lüzumlu olan sözü düşünerek ve ihtiyatla söyle.



Hangi iş olursa olsun, sen onu tatlı dille karşıla; her işte tatlı dil kullanırsan saadet sana bağlanır.



İşi adaletle yap, buna gayret et; hiç bir zaman zulüm etme; Allah'a kulluk et ve O'nun kapısına yüz sür.



Hangi işe girersen, önce sonunu düşün; sonu düşünülmeyen işler, insana zarar getirir.



Hiç bir işte acele etme, sabırlı ol, kendini tut; sabırlı insanlar arzularına erişirler.



İşe acele ile girme, sabır ve teenni ile hareket et. Acele yapılmış olan işler yarın pişmanlık getirir.



Öfke ve gazapla işe yaklaşma; eğer yaklaşırsan, ömrü heder edersin.



Bu dünya renkli bir gölge gibidir, onun peşine düşersen kaçar; sen kaçarsan o seni kovalar.



Elini uzatarak gökteki yıldızları tutsan ve başın göğe değse bile, sonunda sen yine yerdesin.



Her bakımdan tam zengin olmak istersen, kanaatkâr ol. Böylece kendi nasibini elde etmiş olursun.



Huzur istersen zahmet ile birlikte gelir. Sevinç istersen kaygı ile birlikte bulunur.



Menfaat sandalyeye benzer; başında taşırsan seni küçültür, ayağının altına alırsan seni yükseltir.



Yalnız kendi menfaatini gözeten dosta gönül bağlama. Fayda görmezse, sana düşman olur, ondan vazgeç.



Ey nimet sahibi olan kimse, şükret. Şükredene Tanrı nimetini artırır.



Diline ve gözüne sahip ol, boğazına dikkat et; az ye, fakat helal ye.



Gönlünü ve dilini doğru tut!