11. SINIF DİL VE ANLATIM II. DÖNEM III. YAZILI YOKLAMA SORULARI VE CEVAPLARI

2007–2008 EĞİTİM ÖĞRETİM II. YARILIYILI HINIS ÇPL 10-TM DİL VE ANLATIM III. YAZILI
CEVAP ANAHTARI A GRUBU
Gazetelerin ya da dergilerin belli sütunlarında gündelik konuları bir görüş ve düşünceye bağlayarak yorumlayan yazlılardır. Bu türde, yazar ele aldığı konuyu kanıtlamak zorunda değildir; okuyucu da yazarın görüşlerine inanıp inanmamakta serbesttir.
1) Yukarıdaki parçada bahsedilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Deneme B) Fıkra C) Makale D) Eleştiri E) Röportaj
Cevap B

I. Günlük olaylarla ilgili yazılardır.
II. Yazar inandığı düşünceleri ispatlamak zorunda değildir.
III. Gündelik bir dil kullanılır.
IV. Geniş yorumlara ve bilimsel açıklamalara girişilmez.
2) Yukarıda özellikleri verilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Makale B) Anı C) Biyografi D) Mülakat (Görüşme) E) Fıkra
Cevap E

Bu yazılarda amaç okuyucunun bilgisini değil, yaşantısını zenginleştirmektir. Bu tür eserlerde de öğretici öğeler az da olsa vardır; ancak bunları sanatsal bir tat almak amacıyla okumak gerekir. Bu tür yazılarda düş gücü ve imgeleme önemli yer tutar. Bu tür yazılar “yaratıcı yazılar”dır.
3) Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi yaratıcı yazılar grubuna girmez?
A) Tiyatro B) Masal C) Makale D) Hikaye E) Roman
Cevap C

I. Bugün, diğerlerinden daha farklı bir gün benim için.
II. Pencerem bir tuvalin çerçevesi gibi, ve bana bu tablo şimdi sonbaharı anlatıyor.
III. Bana böyle davranmış olması aramıza bir soğukluk girdiğinin göstergesi gibi.
IV. Birazdan uyuyacağım ve yarınımın bugünkü gibi olmasını diliyorum.
V. Aradan yıllar geçmiş olmasına karşın o üç sözcük aynı ses tonuyla çınlıyor kulaklarımda.
4) Yukarıda verilen tümcelerden hangisi bir “günlük”ten alınmış olamaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap E

Yedi yaşımda bile yoktum. Arabaya binmekten, evden uzaklaşıp değişik yerler görmekten inanılmaz ölçüde hoşnut olurdum. Bir gün motora bindirdi babam beni, eski model bir motora. Yine uzaklaştık evden, değişik değişik yerler gezdik. Ama bir yer vardı, bir köprü, bir tren köprüsü. Bu köprünün altından geçerken sımsıkı sarıldım babama, bu anı hiç unutmayacağım dedim içimden, öyle de oldu, ne zaman bir köprünün altından geçsem bu anı hatırlarım.
5) Yukarıda verilen parça hangi edebi türün örneğidir?
A) Günlük B) Deneme C)Anı D) Gezi E) Makale
Cevap C

6) Aşağıdakilerden hangisi denemenin özelliklerinden biridir?
A) Kesinlik ve bilimsellik önemli öğelerdir.
B) Gazeteciliğin önemli bir dalıdır.
C) Yazar, doğruluğuna inandığı fikirleri, görüşleri okuyucuya kabul ettirme çabasındadır.
D) Tarih, coğrafya, toplumbilim, hukuk ve folklor için yardımcı kaynak niteliğindedir.
E) Belgelere, kanıtlara dayanan bir yazı türü değildir.
Cevap E

………. Burası bir köyden çok şehirleşmeye başlamış bir kasabaya benziyordu. Etrafta bir tek eski veya topraktan ev görünmüyordu. Otlamaya çıkarılacak hayvanlar için özel bir yol yapılmış ve diğer yolların hemen hepsi asfaltla döşenmişti. Ama bir evin içine girecek olsanız bir yemek sofrası dahi göremezsiniz. Yemekler yerde yenir burada. İnsanlar ütü nedir bilmez. Geze geze de bitiremezsiniz asfalt yollarını!
7) Yukarıda verilen parça hangi edebi türe örnektir?
A) Deneme B) Makale C) Gezi D) Anı E) Röportaj
Cevap C

Aşağıdakilerden hangisi ‘’gerçek yaşamdan kaynaklanan’’ bir yazı türü değildir?
B) Anı B) Günce C) Otobiyografi D) Biyografi E) Fıkra
Yanıt: E

9) Aşağıdakilerden hangisi gezi yazısı değildir?
A) Anadolu Notları
B) Bizim Akdeniz
C) Tuna Kıyıları
D) Çankaya
E) Avrupa’da bir Cevelan
Yanıt: D

10) Aşağıdakilerden hangisi fıkra türünün özelliklerinden biri değildir?
A) Yazar, anlattıklarını kanıtlama ihtiyacı duymaz.
B) Genellikle dil göndergesel işlevde kullanılır.
C) Geleceğe yönelik, uzun soluklu yazılardır.
D) Çok çeşitli konularda yazılabilir
E) Ayrıntılara girilmez.
Yanıt: C

Eski edebiyatımızda da kullanılan yazı türlerinden biridir. Genel anlamda birinin bir haberi, bir olayı, bir duyguyu ya da herhangi bir konuyu başkasına anlatmak için kullandığı bir türdür. Ancak kimi zaman yazar sanat, edebiyat konularındaki görüşlerini bir gazete yada dergide bu tarzın özelliklerini kullanarak anlatabilir. Hatta kimi sanatçılar romanlarını bu tarz yazılarla kurmuştur. İçten ve sıcak anlatımından dolayı okuru etkileyen bu yazı türünün birçok çeşidi varsa da yazınsal anlamda değer taşıyanlar edebiyatın kapsamına girer.
11) Bu parçada sözü edilen tür aşağıdakilerden hangisidir?
B) Fıkra B) Anı C) Günlük D) Deneme E) Mektup
Yanıt: E

‘’Merdiven’’ dışarıdan bakınca açık, anlaşılır bir şiir. Bir kadın merdivenlerden ağır ağır çıkıyor, bu sırada akşam oluyor. Merakla kendi kendimize sormaya başlıyoruz; merdiven neyi temsil ediyor? Kadın kimdir? Niçin merdivenlerden ağır ağır çıkıyor? Bütün bu soruların cevapları herkesçe farklı. Merdiven; ahengiyle, diliyle, anlatımıyla bizi büyülüyor; ama anlaşılmazlıyla okuyucuyu zorluyor, ilgimizi dağıtıyor.
12) Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) Özgürce seçilen bir konuyu, kanıta dayandırmadan anlatan deneme
B) Bir eseri değerlendirmeye yönelik eleştiriöööö
C) Bir savı kanıta dayandıran ve bilimsel bir konuyu anlatan makale
D) Günlük bir olayı anlatan ve mizahı ön planda tutan fıkra
E) İnsanlara bir düşünceyi söyleşi havası içinde sunan sohbet
Yanıt: B

Eskiden kasa denilince akla tek renk sıradan bir kutu gelirdi. Günümüzde kasalar teknolojik ve estetik görünüm anlamında fazlaca gelişmişlerdir. İçi neon lamba ile aydınlatılmış kasalara rastlamak bugünlerde mümkün. Kasanın dış görünümü göz zevkiniz açısından önemli olabilir ancak, kasanın görünümüne verilen önemin soğutma konusuna da verilmesi gerekir.Yeni bilgisayar sistemleri yüksek sunan bileşenler ısınma problemine neden olmaktadırlar. İşlemci, ekran kartı ya da sabit disk kasa içerisinde fanlar yardımıyla soğutulabilir. Ancak soğutma sırasında açığa çıkan ısının sağlıklı bir şekilde kasanın dışına atılabilmesi gerekir. En basit soğutma sisteminde bile 2 adet fana ihtiyaç vardır. Biri kasanın önünde, diğeri arkasında yer alır. Öndeki fan kasa içerisine hava alırken, arkadaki fan sıcak havayı dışarı atmakla görevlidir. Piyasada maalesef satılan kasaların çoğu tek fan içermektedir.Fan sayısı arttıkça soğutma işlemi daha başarılı olacaktır. Kimi kasalarda üstte de üçüncü bir fan görüldüğü gibi ön veya arka panelde de birden fazla fan bulunabilir.
13) Yukarıdaki röportaj sunuş biçimine göre ne tür röportaja örnektir?
A) Bir yeri konu alan röportaj
B) Eşyayı konu alan röportaj
C) Amerikan röportajı
D) Alman röportajı
E) İnsanı konu alan röportaj
Yanıt: C

Nedir çağdaşlık? Şüphesiz tanımı kişiden kişiye değişen bir kavram. Kimine göre sınır tanımadan çağın her türlü nimetinden faydalanmak, kimine göre insanları mutluluğa ulaştırmak için çalışmak. Kimine göre de teknolojik gelişmelere ayak uydurmak… Bence her tanım, her bakış çağdaşlaşmaya farklı bir yorum getiriyor; ancak yorumu ne olursa olsun çağdaşlaşmak, çağın gereğini yerine getirmek; çağın teknolojisinden ileri düzeyde faydalanmaktır.
14) Bu parçanın türüyle ilgili en uygun açıklama aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Bir görüşü tartışma havası içinde sunmaya çalışan, bilgilendirme amaçlı bir yazı
B) Kanıtlamayı ve bir sonuca ulaşmayı amaçlayan bir yazı
C) Bir konuyu senli benli bir anlatıla sunmaya çalışan söyleşi türünde bir yazı
D) Yaşananları ve yaşanmışları anlatmaya yönelik bir yazı
E) Bir kişinin yaşadıklarından yola çıkan bir yazı
Yanıt: A

Yabancı dillerin etkisinin artması, Türkçenin söz varlığını, söz dizimi özelliklerini olumsuz yönde etkiliyor. Divan Oteli demek dururken Hotel Divan, Marmara Oteli demek dururken The Marmara demek, Türkçenin sözdizimi özelliklerini zorlamaktır. Son zamanlarda bir de çeviri yoluyla anlatım türü ortaya çıktı. Sözler Türkçe, ama anlatım kalıbı yabancı kaynaklı... Doğru olmayan bu kullanışlar da yaygınlaşıyor: Çay içmek, kahve içmek yerine çay almak, kahve almak; özür dilerim yerine üzgünüm gibi kullanışlar bunlara sadece birkaç örnek. Türkçenin yapısına ve mantığına aykırı bu yanlışlardan kurtulmamız gerekiyor.
15) Böyle düşünen bir yazar aşağıdakilerden hangisini söylemiş olamaz?
A) Türkçenin yabancı dillerin etkisinden kurtulmalıdır.
B) Yanlış kullanımlar dilimize zarar verir.
C) Bazı anlatım kalıpları olduğu gibi çevrilmemelidir.
D) Dilimizin kurallarına aykırı kullanımlardan kurtulmamız gerekir.
E) Yabancı kaynaklı kullanımlar bir dilin zenginliğinin göstergesidir.
Yanıt: E

Çağdaşları arasında en büyük şairdi Atilla İlhan. Kendi alanında bir virtüözdü. Ama artık yok! Şiirlerindeki serbestlik, rahatlık ve ne olursa olsun doğruluk… Çoğu şairde göremeyeceğimiz bir üslup… Lise sıralarına yazılan iki satırı, şiir diye okuyan toplumumuzda bu ne büyük acıdır(!) Allah’ın rahmeti üzerine olsun...
16) Yukarıdaki parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Şair Türk edebiyatının en büyük şairiydi.
B) Doğruluktan yana olan bir şairdi.
C) Üslubu birçok şairden farklıdır.
D) Toplumumuzda şairin değeri bilinmemiştir.
E) Kendi alanında önde gelen bir şairdir.
Yanıt A

Klasik sözcüğü, üzerinden çok zaman geçtiği halde değerini yitirmeyen, türünde örnek olarak gösterilen eserler için kullanılır. Klasikler, edebiyatı edebiyat yapan gerçek değerlerdir. Böyle önemli eserlerin sahnelenmeleri çok dikkatli bir çalışma gerektirir. Eserin özüne, ruhuna, geçtiği çağa, metinde yaratılan atmosfere ve dil yapısına sadık kalmak esastır. Klâsikler çinko, kalay, bakır değildir, onlar altındır,24 ayar altın. Altına altın muamelesi yapmak ve meseleye bir sarraf hassasiyetiyle yaklaşmak gerekir.
17) Yukarıdaki paragrafta aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir.
A) Klasik eserler kalıcı eserlerdir.
B) Klasikler edebiyatın temel taşlarıdır.
C) Klasik eserler sahneleneceği zaman eserin genel yapısının bozulmamasına dikkat edilmelidir.
D) Günümüzdeki klasikler gelecekte de varlığını sürdüreceklerdir.
E) Klasikler değerlendirmeye alınırken çok hassas davranılmalıdır.
Yanıt: D

1 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, anlatım bozukluğu vardır?
A) Ne ektin ki ne biçesin?
B) Ne bağda üzümüm var, ne de çakaldan korkum.
C) Ne sen bana yan, ne de ben sana.
D) Ben ne alandan, ne de satandan yanayım.
E) Ne kattın turşuma, ne katayım aşurene?
Yanıt: C

19) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Demir attım yalnızlığa, bir hasret denizinde.
B) Sandallarımız neşe dolar, zevke dalardık.
C) Akşam oldu hüzünlendim ben yine.
D) Gönlümde açmadan solan bir gülsün.
E) Şimdi bana kaybolan yıllarımı verseler.
Yanıt: B

20) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Sabah erkenden gazeteleri alıp kampa gittim.
B) Gözümün önünden o kır kahvesindeki halin gitmiyor.
C) Az dışarıda beklersen sonucu sana iletebilirim.
D) Boğazı seyreden mahzun ihtiyarlar yine orada.
E) Sanatçı için, yurdundan uzakta olmak acı olsa gerek.


2007–2008 EĞİTİM ÖĞRETİM II. YARILIYILI HINIS ÇPL 10-TM DİL VE ANLATIM III. YAZILI CEVAP ANAHTARI B GRUBU


Bir yazarın seçtiği herhangi bir konu üzerindeki görüş ve düşüncelerini dile getirdiği yazılardır. Yazar kesin bir sonuca varmak zorunda değildir. Bilgi verme amacını taşımaz. İnsanı düşünmeye, yorum yapmaya sevk eder. Yazar samimi bir üslup kullanır.
1) Yukarıda bahsedilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fıkra B) Deneme C) Tenkit D) Makale E) Otobiyografi
Cevap B

2) Yukarıdakilerden hangisi fikir (düşünce) yazısı değildir?
A) Makale B) Fıkra C) Deneme D) Günce E) Eleştiri
Cevap D

I. Okurları bilgilendirmeyi ve ona bazı gerçekleri öğretmeyi amaçlar.
II. Uzman kişilerce yazılır.
III. Yazının merkezi doğrudan doğruya yazarın kendisidir.
IV. Kesin sonuçlara varmaz.
V. Güncel konularda veya güncellikle ilgisi olmayan bilimsel konularda yazılabilir.
3) Yukarıdaki verilen özelliklerden hangisi veya hangileri “makalenin” özelliklerinden değildir?
A) Yalnız III B) I-II-IV C) IV-V D) III-IV E) I-II-V
Cevap D

Divan edebiyatı dendiği zaman akla öncelikle süslü, kafiyeli ve vezinli şiirler gelir. Bu dönemin düz yazısı (nesir) da süslüdür. Dilinin günlük yaşamdan kopuk oluşu okuyucusunun az olmasına neden olmuştur. Bu edebiyat ürünlerinin sözcük dağarcığı sınırlıdır. Belirli hayal kalıplarının dışına genellikle çıkılamamıştır. Bu şiirlerin çoğu belirli mazmunlar etrafında döner, değişik bir konudan hemen hemen hiç söz edilmez. Bu nedenledir ki bu edebiyatı günümüzde de yaşatma çabası boşunadır. Bu şairin şiirlerinde görülen öğeleri bir amaç olarak değerlendirmiyorum.
4) Yukarıda verilen parça hangi edebi türün örneğidir?
A) Fıkra B) Deneme C) Eleştiri D) Biyografi E) Anı
Cevap C

Özgür kişi, köle olmayan, tutsak olmayan kişidir. Kimsenin kölesi, kimsenin tutsağı değildir. Kendi kendisinin, duygularının, tutkularının, çıkarının da kölesi, tutsağı değildir. “Böyle işime geldiğinden böyle düşünüyorum, böyle söylüyorum.” diyen kimseyi gerçekten özgür sayabilir miyiz? Özgür kişinin düşünceleriyle duyguları, tutkuları, çıkarı arasında ille bir çarpışma, bir karşıtlık olması gerektir, demiyorum; uzlaştıkları zorla değil, kendileriyle uzlaştıkları da olur.
5) Yukarıda verilen parça hangi edebi türün örneğidir?
A) Anı B) Deneme C) Röportaj D) Gezi E) Öykü
Cevap B

I. *Kişilerin hayatını anlatan yazılardır.
* İnsanlığa katkıları ve yaşayışlarıyla ilgi çeken kişilerin yaşam öykülerini kaynaklara, belgelere dayanarak sergilerler.

II. * Gazeteciliğin önemli bir dalıdır, soru-cevap yoluyla hazırlanır.
* Bir sorunu, olayı, gerçeği araştırma ve inceleme yoluyla anlatan yazılardır.
6) Yukarıda verilen bilgiler sırasıyla hangi iki edebi türün özelliğini yansıtırlar?
A) Anı-Deneme
B) Biyografi-röportaj
C) Gezi-eleştiri
D) Makale-otobiyografi
E) Röportaj-deneme
Cevap B

Yakup Kadri’den konuşmak için randevu aldığımda çok sevinmiştim. Baba yadigârı fotoğraf makinamı boynuma asıp Çankaya yokuşunu tırmandım. Yıllara meydan okuyan bu adam, az sonra sorularıma cevap verecekti. Beni çalışma odasında karşıladı. İşte alttaki fotoğrafta gördüğünüz oda. Çok intizamlı. Sonra sorularıma geçtim. Merak ettiğiniz her şeyi ben sordum o cevapladı.
7) Bu parçada aşağıdaki türlerin hangisinden alınmış olabilir?
A) Sohbet
B) Röportaj
C) Otobiyografi
D) Anı
E) Biyografi
Cevap: B

Aşağıdakilerden hangisi, ileri sürülen görüş ve düşüncelerin kanıtlanması yönünden diğerlerinden ayrılır?
A) Deneme
B) Sohbet
C) Fıkra
D) Makale
E) Mektup
Yanıt: D

9) Aşağıdakilerden hangisi gezi yazısı değildir?
A) Hac yolunda
B) Avrupa’da bir Cevelan
C) Bizim Akdeniz
D) Anadolu Notları
E) Magosa Mektupları
Cevap: E

10) Aşağıdakilerden hangisi gazete denildiğinde akla gelen ilk türdür?
A) Fıkra
B) Sohbet
C) Makale
D) Röportaj
E) Eleştiri
Yanıt: A

Tarımda su, bitkisel ve hayvansal üretimin her aşamasında gerekli olan bir temel girdidir. Bitkilerde su önemli bir yapı taşıdır. O yüzden tarımsal üretimimiz önemli ölçüde su tüketimine bağlıdır. Besin maddeleri topraktan ancak su ile alınabilir. Bir kilogram kuru madde yapımı için bitkinin topraktan alarak yaprakları yoluyla havaya verdiği suyun miktarı mısırda 350, buğdayda 500, yoncada 900 kilogramdır.
11) Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) Fıkra
B) Deneme
C) Makale
D) Sohbet
E) Eleştiri
Yanıt: C

Eskiden kasa denilince akla tek renk sıradan bir kutu gelirdi. Günümüzde kasalar teknolojik ve estetik görünüm anlamında fazlaca gelişmişlerdir. İçi neon lamba ile aydınlatılmış kasalara rastlamak bugünlerde mümkün. Kasanın dış görünümü göz zevkiniz açısından önemli olabilir ancak, kasanın görünümüne verilen önemin soğutma konusuna da verilmesi gerekir.Yeni bilgisayar sistemleri yüksek sunan bileşenler ısınma problemine neden olmaktadırlar. İşlemci, ekran kartı ya da sabit disk kasa içerisinde fanlar yardımıyla soğutulabilir. Ancak soğutma sırasında açığa çıkan ısının sağlıklı bir şekilde kasanın dışına atılabilmesi gerekir. En basit soğutma sisteminde bile 2 adet fana ihtiyaç vardır. Biri kasanın önünde, diğeri arkasında yer alır. Öndeki fan kasa içerisine hava alırken, arkadaki fan sıcak havayı dışarı atmakla görevlidir. Piyasada maalesef satılan kasaların çoğu tek fan içermektedir.Fan sayısı arttıkça soğutma işlemi daha başarılı olacaktır. Kimi kasalarda üstte de üçüncü bir fan görüldüğü gibi ön veya arka panelde de birden fazla fan bulunabilir.
12) Yukarıdaki röportaj işlediği konuya göre ne tür röportaja örnektir?
A) Bir yeri konu alan röportaj
B) Eşyayı konu alan röportaj
C) Amerikan röportajı
D) Alman röportajı
E) İnsanı konu alan röportaj
Yanıt: B

İnsanların tanıdıklarından, sevdiklerinden ayrı düştüğünde gördüklerini anlatma, duygu ve düşüncelerini geride bıraktıklarıyla paylaşma, karşısındakiyle konuşma gereksinimini gidermek amacıyla ortaya çıkmış bir yazı türüdür. Dünya yazın haritasında özel bir yeri vardır. Yazarın mizacını yansıtan bir aynadır. Yazarın kişiliği, duyguları, satırların içine sinmiştir. En önemli özelliği, doğallık, yalınlık ve içtenliktir. Goethe, Schiller, Voltaire, Puşkin, Dostoyevski, Flaubert, Balzac önemli temsilcileridir. Edebiyatımızda Cahit Sıtkı, Ziya Gökalp, Sabahattin Eyüboğlu, Ahmet Hamdi Tanpınar akla ilk gelen isimlerdir.
13) Bu parçada sözü edilen düz yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mektup
B) Anı
C) Günlük
D) Fıkra
E) Fıkra
F) Deneme
Yanıt: A

Halit Ziya, eserlerinde insani değerleri esas aldığı için onun eserlerindeki kahramanlar insanı her yönüyle adeta kuşatır. Toplumun her kesiminden seçilen kahramanlar, yüzeysel bir şekilde tanıtılmaz. Yazar, kahramanlarının mizacı ve psikolojileri üzerinde yoğunlaşarak onların iyiye ya da kötüye doğru yönelişini tarafsız bir şekilde verir. Bunu yaparken de toplum gerçeklerini göz ardı etmez ve toplum gerçeklerini olduğu gibi yansıtmaya çalışır.
14) Yukarıdaki paragrafta aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Yazar, kahramanlarını gerçekçi bir şekilde tanıtmıştır.
B) Yazar, kahramanlarını tanıtırken onların ruhsal yönleri üzerinde de durmuştur.
C) Halit Ziya’nın eserlerinde toplumun her kesiminden insana rastlamak mümkündür.
D) Yazar, kahramanlarını tanıtırken yan tutmaz.
E) Halit Ziya’nın kahramanları ya tam iyidir ya da tam kötüdür.
Yanıt: E

Alman dilinin gelenekçi söyleyiş kurallarının dışına çıkan Nietzsche, yazılarını bir şiir uyumu içinde yazar, aklından geçeni yazıya dökerken dil bilgisi kurallarını bir yana iter; aforizmalar şeklinde yazdığı eserlerinin büyük kısmı imalarla, düşüncelerine dair ipuçları ile doludur. Olumlu başladığı bir cümleyi ya da paragrafı olumsuz bitirir ya da olumsuz başlar, olumlu bitirir. Alaycı, iğneleyici bir anlatımı vardır.
15) Yukarıdaki paragrafta aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Yazar dil bilgisi kurallarına uymamıştır.
B) Yazılarında şiir uyumu görülmektedir.
C) Gelenekçi söyleyiş kurallarının dışına çıkmıştır.
D) Yazılarının gidişatında istikrarlı davranmıştır.
E) Anlatımında kendi düşüncelerini de vurgulamıştır.
Yanıt: D

Türk kültür hayatındaki son on-on iki yıllık gelişme cumhuriyetin kuruluşundan sonra yapılan reformlardan hız almıştır. Tanzimat döneminin reformlarıyla başlayan dönem Türkiye’de Doğu - İslam müesseseleriyle Avrupa’dan müesseselerin yan yana yaşadıkları bir geçiş dönemidir. Cumhuriyetin kuruluşuyla girişilen reformlar ise, Osmanlı İmparatorluğu’nun mirası olan ikililiğe son vermiş, Türkleri kesin olarak batı kültürü ve medeniyeti çevresine sokmuştur.
16) Yukarıdaki paragraftan “Türk kültür hayatı”yla ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Cumhuriyet döneminde yapılan reformlar bazı alanlarda ikililiğe yol açmıştır.
B) Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana Doğu-Batı kültür öğeleri bir arada devam etmiştir.
C) Osmanlı İmparatorluğu’nda Tanzimat’tan sonra ikililik yaşanmıştır.
D) Türkiye’de yaşanan ikililik Türklerin batı kültürü ve medeniyeti çevresine girmesini zorlaştırmıştır.
E) Kültür hayatımızdaki gelişmeler cumhuriyetten sonraki reformların sayesinde olmuştur.
Yanıt: C

Türkçenin şu andaki en önemli sorunu, dildeki yabancı öğelerin artmasıdır. Her dilde yabancı kökenli söz vardır. Hiçbir dil saf değildir. Türkçe de pek çok dile söz vermiş, pek çok dilden söz almıştır. Türkçenin verdiği sözler de vardır. Bunlardan en ilgi çekici olanı son zamanlarda dilimize giren kiosk’tur. Bu söz Türkçeden İngilizceye geçen köşk sözüdür. İngilizcede kiosk biçimine dönüşmüş ve bizim sözümüz bu defa farklı bir anlamda karşımıza çıkmıştır. Dildeki yabancı sözlerin bir ölçüsü olmalıdır. Bu ölçü dilin kimliğini bozacak derecede olmamalıdır. Dil gerek duyduğu sözleri, karşılık bulunmaması durumunda yabancı dillerden aynen veya ses değişikliğine uğratarak alır.
17) Yukarıdaki paragraftan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Türkçeden yabancı dillere sözcükler verilmiştir.
B) Dilimize giren sözcükler dilimizin yapısını bozacak derecede olamamalıdır.
C) Yabancı dillere geçen sözcükler değişime uğrayarak tekrar karşımıza çıkmıştır.
D) Dilimize yabancı sözcükler girmemelidir.
E) Yabancı sözcük kullanmayan hiçbir dil yoktur.
Yanıt: D

Dil değişimine inananlar, ona yürekten katılanlar; evimizde oturup düzgün uyaklı, Nedim ağzından gazeller yazarak kendimizi ve iki üç bağımlıyı eğlendirmek hevesinde değiliz. Bizim bütün düşüncemiz, derisi katılaşmış eline sapanını tutan,çatlak topuklu,çorapsız ayağıyla Türk topraklarının göbeğine basan yurttaşlarımızın söylediğini anlamak, istediğini yapmak, yapmasını istediğimizi ona kolayca anlatmaktır.
1 Böyle söyleyen bir yazar için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Nedim ağzından gazeller yazmak istemektedir.
B) Halkın kendisini kolayca anlamasını istemektedir.
C) Dilin değişiminin halkı zor durumda bıraktığını düşünmektedir.
D) Halkın üst tabakasına seslenmeyi yeğlemektedir.
E) Dilin değişmemesi taraftarıdır.
Yanıt: B

(I) Değişim evrenin en temel yasasıdır. (II) Her şey yerinde kalmıyor, değişiyor, gelişiyor. (III) Bu değişimin sonunda insan, yaşamın anlamını kavrıyor. (IV) insan kendini anlamayı öğreniyor. (V) Böylece yaşadığımız ortamı güzelleştiriyoruz.
19) Yukarıdaki cümlelerin hangisinde, özne yüklem uyumsuzluğundan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
A) I B) II C) III D) IV E)V
Yanıt: B

20) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu yoktur?
F) Çalışmalarını biliyorum ve kutluyorum.
G) Kabul ediyorsanız sizinle kesinlikle gelebilirim.
H) Söz verdikleri halde toplantıya onlar da katılmadı.
İ Söylediklerimiz yalandı ve doğru değildi.
J) Çalışkan olan öğrenciler okul yönetimi tarafından ödüllendirildi.
Yanıt: C


HER SORU 5 PUAN
SÜRE 30’
MEHMET BİRCAN
DİL VE ANLATIM DERSİ ÖĞRETMENİ

Paylaşımlar için teşekkürler.