2007–2008 EĞİTİM ÖĞRETİM II. YARIYILI HINIS ÇPL 11-TM SINIFI DİLVE ANLATIM DERSİ II. YAZILI YOKLAMASI SORULARI VE YANIT ANAHTARI
— Burası bir köyden çok şehirleşmeye başlamış bir kasabaya benziyordu. Etrafta bir tek eski veya topraktan ev görünmüyordu. Otlamaya çıkarılacak hayvanlar için özel bir yol yapılmış ve diğer yolların hemen hepsi asfaltla döşenmişti. Ama bir evin içine girecek olsanız bir yemek sofrası dahi göremezsiniz. Yemekler yerde yenir burada. İnsanlar ütü nedir bilmez. Geze geze de bitiremezsiniz asfalt yollarını!
1) Yukarıda verilen parça hangi edebi türe örnektir? (5p)
A) Deneme B) Makale C) Gezi D) Anı E) Röportaj
YANIT: C
Dün, Rize halkı yine bir felaketle karşı karşı¬ya kaldı. Üç gün aralıksız yağan yağmur ne¬ticesinde şehrin sularını denize taşıyan dere¬ler taştı. Çamur deryasına dönen şehirde ya¬şam felç oldu. Buna toprak kayması da ek¬lenince yamaç köyleri zor anlar yaşadı. Bü¬tün bu olumsuzlukları doğal koşullara bağlamayıp plansız yerleşim ve altyapı eksikliği konularında özeleştiri yapmak uygun bir davranış
olur.
2) Bu parça, aşağıdaki yazı türlerinden han¬gisini örneklemektedir?(5p)
A) Deneme B) Makale C) Fıkra D) Eleştiri E) Röportaj
YANIT: D
3) Aşağıdakilerin hangisinde sessizlerin yumuşaması kuralına uymayan bir sözcük vardır?
A) Tatlı dil, yılanı deliğinden çıkarır.
B) Evde pikabı koyacak yer bulamadı.
C) Paketi arabanın bagajına yerleştirdi.
D) Ağaca yuva yapan kuşu hepimiz sevdik.
E) Rengini yitirmiş halıya uzun süre baktı.
YANIT:C
4) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde daralma yoktur?
A) Dünden beri adını sayıklıyor.
B) Her okul çıkışı beni bekliyor.
C) Çarşıdan her gördüğünü istiyor.
D) Yapma çiçeklerden harikalar yaratıyor.
E) Yaramazlıklarını hep babasına söylüyor.
YANIT
İnsanın en önemli buluşu yazıdır. Çünkü söz geçici, yazı kalıcıdır. İnsanlar yazı sayesinde dün ile bugün arsında köprü kurar; her türlü gelişmeleri, duyguları ve düşünceleri yazıyla ölümsüzleştirir. Bizler de bu yazılı metinleri okuyarak, olaylardan, deneyimlerden, gelişmelerden düşüncelerden bilgileniriz. Böylece okuma yoluyla zihnimiz gelişir, kendimizi, ulusumuzu ve bütün dünyayı tanırız.
Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdaki aşağıdakilerden hangilerine başvurulmuştur?(5p)
A) Açıklama – Tanımlama
B) Tanımlama – Karşılaştırma
C) Öyküleme – Betimleme
D) Açıklama – Karşılaştırma
E) Tanımlama – Tartışma
YANIT: B
“Yazarın nesnel olması, kişisel görüşlerini yazıya karıştırmaması makalenin en önemli özelliğidir.”
(I) Tanzimat dönemi edebiyatı Türk edebiyatının batıya açıldığı dönemdir. (II) Türk şiiri gerek biçim gerek içerik bakımından değişime uğramıştır. (III) Bu dönem, dünyada Fransız edebiyatının geçerli olduğu bir dönemdir.(IV) Bizim yazar ve şairlerimiz bence taklitçilikten öteye geçememişlerdir. (V) Türk yazar ve şairleri de Fransız edebiyatından etkilenmişlerdir.
5) Verilen bilgiden yola çıkarak yukarıdaki makale parçasından kaç numaralı cümle çıkarılmalıdır?(5p)
A) V B) IV C) III D) II E) I
Ölmez Otu, yeni bir bakış açısı getiriyor. Türk romancısının bakışını değiştiriyor. Şimdiye kadar romancılarımız genellikle bir araç olarak bakmışlardır köylüye. Bir toplumsal gerçekliğin anlatılması için bir araç, bir davanın savunulması için bir araç… Bir dekoratif unsur… Hep roman malzemesi olarak düşünülmüştür köylü. Yaşar Kemal; Ölmez Otu’nda “insan” olarak bakıyor köylüye, “roman malzemesi” olarak değil. Ve bunun için uzaktan bakılınca hep birbirine benzeyen köylülerin hiç de birbirine benzemediklerini öyle akla kara gibi sistematik tasniflerle köylülerin anlatılamayacağını, hepsinin bir iç dünyası olduğunu, bireysiz olduğu söylenen köy topluluklarında unutulmaz bireysel dramların yaşanabileceğini ustaca gösteriyor.” Fethi NACİ
6) Yukarıdaki eleştiri, konusuna göre hangi eleştiri türüne örnektir, niçin?(10p)
YANIT : Topluma dönük eleştiridir. Çünkü eleştirmen bir edebiyat eserinin oluşumunu etkileyen tarihsel ve toplumsal koşulları bulmaya, bunlar yardımıyla eseri açıklamaya yönelmiştir.
7) Aşağıdaki cümlelerdeki kelime gruplarının çeşitlerini yazınız.(15p)
a) Çevre kirliliği dünyamızı oldukça rahatsız ediyor.
Cevre kirliliği: belirtisiz isim tamlaması grubu
b) Ona göre Doktor Serkan buz gibiymiş.
Ona göre: edeat gurubu
Doktor Serkan: unvan grubu
Buz gibiymiş: edat grubu
c) Bazıları ileri geri konuşuyor.
İleri geri: tekrar grubu
Aşağıdaki cümlelerde bulunan anlatım bozukluklarını giderip cümleleri yeniden yazınız. (15p)
Köyün muhtarı çok zengin; ama cömert değildi. /
Köyün muhtarı çok zengindi; ama cömert değildi.
……………
Hangisinin başarılı, hangisinin başarılı olmadığını öğreneceğiz. /
Hangisinin başarılı, hangisinin başarısız olduğunu öğreneceğiz.
……………
Arkadaşımla gezerken babam telefon açtı, işim olduğunu söyleyip özür diledim./
Arkadaşımla gezerken babam telefon açtı, babama işim olduğunu söyleyip babamdan özür diledim.
……………
9) Aşağıdaki boşlukları uygun şekilde doldurunuz. (15p)
Ropörtaj hem gezi yazısının hem de makalenin özelliklerini taşır.
Tenkit yazarın eser karşısındaki tavır ve tutumuna göre nesnel ve öznel olarak gruplandırır.
Edebiyatımızda yazılan ilk makale Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi’dir.
10) Aşağıda verilen cümleler doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.(15p)
Her konuda makale yazılamaz. (Y )
Makalelerde birinci tekil anlatım kullanılır. (Y )
Eseri konu alan eleştiri nesnel eleştiridir. (D )
Ropörtaj yazıları zamanla tarihsel belge olabilir.(D )
Modern anlamda ilk ropörtaj örneğini Hikmet Feridun Es vermiştir.(Y )
SÜRE: 1 DERS SAATİ
MEHMET BİRCAN
DİL VE ANLATIM DERSİ ÖĞRETMENİ
: 
