ADI VE SOYADI: No:
EĞİTİM ÖĞRETİM I. YARIYILI HINIS ÇPL 11-TM
DİL VE ANLATIM DERSİ III. YAZILI YOKLAMA
CEVAP ANAHTARIDIR
Mehmet Akif, 1873 yılında İstanbul’da doğmuştur. İyi bir din eğitimi aldıktan sonra İstanbul Baytar mektebinden mezun olur. Fransızca, Arapça, Farsçayı çok iyi bilen Akif, şiirlerinde toplumsal konuları işler.
1) Yukarıdaki metin düz yazı türlerinden hangisinden alınmış olabilir? Yazınız.
Cevap: Biyografi
Eski edebiyatımızda da kullanılan yazı türlerinden biridir. Genel anlamda birinin bir haberi, bir olayı bir duyguyu ya da herhangi bir konuyu başkasına anlatmak için kullandığı bir türdür. Ancak kimi zaman yazar sanat, edebiyat konularındaki görüşlerini bir gazetede ya da dergide bu tarzın özelliklerini kullanarak anlatabilir. Hatta kimi sanatçılar romanlarını bu tarz yazılarla kurmuştur. İçten ve sıcak anlatımından dolayı okuru etkileyen bu yazı türünün birçok çeşidi varsa da yazınsal anlamda değer taşıyanlar edebiyatın kapsamına girer.
2) Bu parçada sözü edilen düzyazı türü nedir? Yazınız.
Cevap: Mektup
Edirne’nin tek ayrıntılı fakat hakiki yeniliklerinden söz edeceğim size. Şimdi beni Türk elbiseleriyle görseniz ne kadar şaşıracaksınız. Gerçi, benim gibi sizin de bu elbiselerin bana yakıştığını kabul edeceğinizi zannederim. Size resmimi göndermeyi düşünüyorum. Fakat şimdilik elbisemi tarif edeyim.
3) Yukarıdaki metin düz yazı türlerinden hangisinden alınmış olabilir? Yazınız.
Cevap: Mektup
Bir kimsenin izlenimlerini, düşüncelerini, günlük gözlemlerini, duygularını tarih belirterek sıcağı sıcağına yazmasıdır.
4) Bu parçada sözü edilen düzyazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap: Günlük
1925 yılının Mayıs ayında uzak ülkelere doğru büyük bir umutla yola koyulduk. Buenos Aires’te, Baden’e giden büyük gemilerden birine bindik. Biletlerimiz üçüncü sınıf olarak kesilmişti; ama bu alman gemisinde üçüncü sınıf yolculuk, beşinci sınıf yolculuktan farksızdı.
5) Bu parçanın yazı türü aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) Anı B) Öykü C) Günlük
D) Roman E) Gezi Yazısı
Cevap: Günlük
6) Aşağıdakilerin hangisinde ‘de’ nin yazımı yanlıştır?
A) Zeynep’te sinemayı çok seviyor beni gibi.
B) Moliere’in komedileri güldürür de, düşündürür de.
C) Aramızda paranın lafı mı olur?
D) Bu tür işlerde onun ne kadar becerikli olduğunu herkes biliyor.
E) Geçmişin sorunları, günümüz toplumunu da etkiliyor.
Cevap: A
7) Aşağıdakilerin hangisinde ‘ki’ nin yazımı yanlıştır?
A) Fark ettim ki, aslında efsanenin kendisinde bir müzik var.
B) Erkenden kalkın ki kalabalığa kalmadan yola çıkalım.
C) Unutmaki yaşamda her an yalnız kalabilirsin.
D) Duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini.
E) Geçen sene öyle iyi çalıştı ki bu sene yatıyor.
Cevap: A
Aşağıdakilerin hangisinde ‘ki’ nin yazımı yanlıştır?
A) Sizin sözlerinizi dinleyecek mi sanki bırakın kendi haline.
B) Sizinki kuruntudan ibaret, boş yere üzülüyorsunuz bence.
C) İçimdeki öfkeyi bir türlü söküp atamıyorum, ne yapayım.
D) Ben de mi sizinle gelecektimki burada oturmuş beni bekliyorsunuz.
E) Öyle kaygısız ki dünya yıkılsa umrunda bile değil.
Cevap: D
9) Aşağıdaki cümlelerdeki anlatım bozukluğunun sebebini ve cümlenin doğru şeklini yazınız.
Konutlarda doğal gaz kullanımı hava kirliliğinin azalmasına neden oldu. Birbiriyle karıştırılan sözcük kullanımı- Konutlarda doğal gaz kullanımı hava kirliliğinin azalmasını sağladı.
Yol kenarındaki gül fidanını söküp özenle kendi bahçesine ekmişti. Birbiriyle karıştırılan sözcük kullanımı- Yol kenarındaki gül fidanını söküp özenle kendi bahçesine dikmişti.
Başkalarını sık sık affedin; fakat kendinizi asla! Yüklem eksikliği- Başkalarını sık sık affedin; fakat kendinizi asla affetmeyin.
10) Aşağıdaki cümlelerde geçen boşlukları doldurunuz.(12p)
• Günümüzdeki biyografinin yerini divan edebiyatında …………………….. tutuyordu.
• …………………….. Seyahatname adlı 10 ciltlik eseriyle gezi türünün en önemli örneklerinden birini ortaya koymuştur.
(&hellip
Aileyi kuranlar, hep bir evde, bir sobanın sıcağında, bir sofranın başında birbirlerini severek, koruyarak, kavga ederek, barışarak yaşıyorlar. Bazılarının zeytini ve mavisi ayrı. Yine de onları koruyan, daima koruyacak olan “aile” dediğimiz bir kurulu düzen olacak. Bunu anlamak istemiyorlar.
(&hellip
Rıza Bey bunlardan biri. Hikâyesi şöyle anlatılabilir:
Akşamüzerine doğru çıkan fırtına hava karardıktan sonra iyice şiddetlendi. Sabiha Hanım sobaya ağzına kadar kömür doldurdu ve örgüsünü alıp oturdu. Başlamadan önce, kanepeye uzanmış gazetesini okuyan kocasına ve duvardaki saate baktı. Halının saçaklarından tül perdenin püsküllerine doğru sıcak bir haz dalgası yayılıyordu. Radyonun üzerindeki resimlikte biricik kızları Nevin’in resmi var. Ufacık tefecik, yeşil gözlü tatarcık. Yağmurluğun kalkık yakası, elindeki kitapları ve güleç yüzüyle sanki “Dondum valide hanım, dondum!” diyor. Sabiha Hanım da onu düşünüyor zaten. Rıza Bey dalgın doğrulup oturuyor, ayak ayak üstüne atıyor, yeniden gazetesini eline alıyor. Arada bir başını kaldırıp karısına bakıyor. Gazeteyi katlayıp yanına koyuyor.
11) -Yukarıdaki metinden aşağıdaki ses olaylarına (varsa) birer örnek vererek ses olaylarını gösteriniz. (14p)
a)Ünlü Düşmesi :………………………………………………………………………..
b)Ünsüz Düşmesi …………………………………………………………………………
c)Ünlü Türemesi :…………………………………………………………………………
d)Ünsüz Türemesi :…………………………………………………………………………
e)Ünlü Daralması :…………………………………………………………………………
f)Ünsüz Yumuşaması (Değişimi) :…………………………………………………………………………
g)Ünsüz Benzeşmesi :………………………………………………………………………...
12) Sohbet yazı türünün özelliklerinden dört tanesini yazınız.
Bir kimse ile konuşur gibi yazılır.
Anlatım, samimî konuşma şeklinde olur.
Günlük sanat olaylarını ve genel konuları ele alır.
Yazarın nükteleri ve içtenliği anlatılanları çekici hâle getirir.
13) Günlük yazı türünün özelliklerinden beş tanesini yazınız.
Yazıldığı günün tarihini taşır.
Yazılanlar inandırıcı olur.
Anlatılanlar içtenlikle ifade edilir.
Kişisel ve özeldir.
Günlüklerde yaşanan ve görülenlerle, yazıda anlatılanlar arasında zaman farkı söz konusu değildir.
Günlükler okuyucu düşünülerek değil, yazan kişinin yazmak istedikleriyle meydana gelir.
ADI VE SOYADI: No:
……… EĞİTİM ÖĞRETİM I. YARIYILI HINIS ÇPL 11-TM
DİL VE ANLATIM DERSİ III. YAZILI YOKLAMA SORULARIDIR
Mehmet Akif, 1873 yılında İstanbul’da doğmuştur. İyi bir din eğitimi aldıktan sonra İstanbul Baytar mektebinden mezun olur. Fransızca, Arapça, Farsçayı çok iyi bilen Akif, şiirlerinde toplumsal konuları işler.
1) Yukarıdaki metin düz yazı türlerinden hangisinden alınmış olabilir? Yazınız.
Eski edebiyatımızda da kullanılan yazı türlerinden biridir. Genel anlamda birinin bir haberi, bir olayı bir duyguyu ya da herhangi bir konuyu başkasına anlatmak için kullandığı bir türdür. Ancak kimi zaman yazar sanat, edebiyat konularındaki görüşlerini bir gazetede ya da dergide bu tarzın özelliklerini kullanarak anlatabilir. Hatta kimi sanatçılar romanlarını bu tarz yazılarla kurmuştur. İçten ve sıcak anlatımından dolayı okuru etkileyen bu yazı türünün birçok çeşidi varsa da yazınsal anlamda değer taşıyanlar edebiyatın kapsamına girer.
2) Bu parçada sözü edilen düzyazı türü nedir? Yazınız.
Edirne’nin tek ayrıntılı fakat hakiki yeniliklerinden söz edeceğim size. Şimdi beni Türk elbiseleriyle görseniz ne kadar şaşıracaksınız. Gerçi, benim gibi sizin de bu elbiselerin bana yakıştığını kabul edeceğinizi zannederim. Size resmimi göndermeyi düşünüyorum. Fakat şimdilik elbisemi tarif edeyim.
3) Yukarıdaki metin düz yazı türlerinden hangisinden alınmış olabilir? Yazınız.
Bir kimsenin izlenimlerini, düşüncelerini, günlük gözlemlerini, duygularını tarih belirterek sıcağı sıcağına yazmasıdır.
4) Bu parçada sözü edilen düzyazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
1925 yılının Mayıs ayında uzak ülkelere doğru büyük bir umutla yola koyulduk. Buenos Aires’te, Baden’e giden büyük gemilerden birine bindik. Biletlerimiz üçüncü sınıf olarak kesilmişti; ama bu alman gemisinde üçüncü sınıf yolculuk, beşinci sınıf yolculuktan farksızdı.
5) Bu parçanın yazı türü aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) Anı B) Öykü C) Günlük
D) Roman E) Gezi Yazısı
6) Aşağıdakilerin hangisinde ‘de’ nin yazımı yanlıştır?
A) Zeynep’te sinemayı çok seviyor beni gibi.
B) Moliere’in komedileri güldürür de, düşündürür de.
C) Aramızda paranın lafı mı olur?
D) Bu tür işlerde onun ne kadar becerikli olduğunu herkes biliyor.
E) Geçmişin sorunları, günümüz toplumunu da etkiliyor.
7) Aşağıdakilerin hangisinde ‘ki’ nin yazımı yanlıştır?
A) Fark ettim ki, aslında efsanenin kendisinde bir müzik var.
B) Erkenden kalkın ki kalabalığa kalmadan yola çıkalım.
C) Unutmaki yaşamda her an yalnız kalabilirsin.
D) Duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini.
E) Geçen sene öyle iyi çalıştı ki bu sene yatıyor.
Aşağıdakilerin hangisinde ‘ki’ nin yazımı yanlıştır?
A) Sizin sözlerinizi dinleyecek mi sanki bırakın kendi haline.
B) Sizinki kuruntudan ibaret, boş yere üzülüyorsunuz bence.
C) İçimdeki öfkeyi bir türlü söküp atamıyorum, ne yapayım.
D) Ben de mi sizinle gelecektimki burada oturmuş beni bekliyorsunuz.
E) Öyle kaygısız ki dünya yıkılsa umrunda bile değil.
9) Aşağıdaki cümlelerdeki anlatım bozukluğunun sebebini ve cümlenin doğru şeklini yazınız.
• Konutlarda doğal gaz kullanımı hava kirliliğinin azalmasına neden oldu.
• Yol kenarındaki gül fidanını söküp özenle kendi bahçesine ekmişti.
• Başkalarını sık sık affedin; fakat kendinizi asla!
10) Aşağıdaki cümlelerde geçen boşlukları doldurunuz.
• Günümüzdeki biyografinin yerini divan edebiyatında …………………….. tutuyordu.
• …………………….. Seyahatname adlı 10 ciltlik eseriyle gezi türünün en önemli örneklerinden birini ortaya koymuştur.
(&hellip
Aileyi kuranlar, hep bir evde, bir sobanın sıcağında, bir sofranın başında birbirlerini severek, koruyarak, kavga ederek, barışarak yaşıyorlar. Bazılarının zeytini ve mavisi ayrı. Yine de onları koruyan, daima koruyacak olan “aile” dediğimiz bir kurulu düzen olacak. Bunu anlamak istemiyorlar.
(&hellip
Rıza Bey bunlardan biri. Hikâyesi şöyle anlatılabilir:
Akşamüzerine doğru çıkan fırtına hava karardıktan sonra iyice şiddetlendi. Sabiha Hanım sobaya ağzına kadar kömür doldurdu ve örgüsünü alıp oturdu. Başlamadan önce, kanepeye uzanmış gazetesini okuyan kocasına ve duvardaki saate baktı. Halının saçaklarından tül perdenin püsküllerine doğru sıcak bir haz dalgası yayılıyordu. Radyonun üzerindeki resimlikte biricik kızları Nevin’in resmi var. Ufacık tefecik, yeşil gözlü tatarcık. Yağmurluğun kalkık yakası, elindeki kitapları ve güleç yüzüyle sanki “Dondum valide hanım, dondum!” diyor. Sabiha Hanım da onu düşünüyor zaten. Rıza Bey dalgın doğrulup oturuyor, ayak ayak üstüne atıyor, yeniden gazetesini eline alıyor. Arada bir başını kaldırıp karısına bakıyor. Gazeteyi katlayıp yanına koyuyor.
11) -Yukarıdaki metinden aşağıdaki ses olaylarına (varsa) birer örnek vererek ses olaylarını gösteriniz.
a)Ünlü Düşmesi :………………………………………………………………………..
b)Ünsüz Düşmesi …………………………………………………………………………
c)Ünlü Türemesi :…………………………………………………………………………
d)Ünsüz Türemesi :…………………………………………………………………………
e)Ünlü Daralması :…………………………………………………………………………
f)Ünsüz Yumuşaması (Değişimi) :…………………………………………………………………………
g)Ünsüz Benzeşmesi :………………………………………………………………………...
12) Sohbet yazı türünün özelliklerinden dört tanesini yazınız.
13) Günlük yazı türünün özelliklerinden beş tanesini yazınız.
Başarılar
Mehmet Bircan
Dil ve Anlatım Öğretmeni
Aşağıdaki cümlelerdeki anlatım bozukluğunun sebebini ve cümlenin doğru şeklini yazınız.
Aileyi kuranlar, hep bir evde, bir sobanın sıcağında, bir sofranın başında birbirlerini severek, koruyarak, kavga ederek, barışarak yaşıyorlar. Bazılarının zeytini ve mavisi ayrı. Yine de onları koruyan, daima koruyacak olan “aile” dediğimiz bir kurulu düzen olacak. Bunu anlamak istemiyorlar.
