ADI VE SOYADI: No:
………….. EĞİTİM ÖĞRETİM I. YARIYILI HINIS ÇPL 11-TM
DİL VE ANLATIM DERSİ II. YAZILI YOKLAMA SORULARIDIR

Kişinin gerçek yaşamından beslenir. İnsanın başından geçen ya da kendi döneminde ortaya çıkan olay ve olguları anlatan yazıdır. Kişi, tanınmış birisiyse, anlattıkları daha fazla bilgi uyandırır. Yaşanılmışı anlatır. Geçmişin tanığıdır.
1) Bu parçada sözü edilen düzyazı türü nedir? Yazınız.
Cevap: ANI

Tanınan ya da sevilen bir kişinin hayatının, araştırılıp incelenerek bir yazar tarafından kaleme alınmasıdır. Belgesel bir nitelik taşıyan bu tür edebiyatımızda gelişmiş, yaygın bir tür değildir. Şevket Süreyya Aydemir’in ‘’Tek Adam’’, ‘’İkinci Adam’’; Süleyman Nazif’in ‘’ Namık Kemal’’ isimli eserleri bu türe örnektir.
2) Bu parçada sözü edilen düzyazı türü nedir? Yazınız.
Cevap: Biyografi

Tanınmış bir kimsenin, kendi yaşamının kendisi tarafından anlatılmasıdır. Yazı, yazarın kendi özel dünyasıyla sınırlıdır. Tüm ayrıntılar verilmeyebilir. Yazı biçimi olarak yazınımızda pek gelişmiş değildir. Bu türün en önemli örneğini ‘’Böyle Gelmiş Böyle Gitmez’’ adlı eseriyle Aziz Nesin vermiştir.
3) Bu parçada sözü edilen düzyazı türü nedir? Yazınız.
Cevap: Otobiyografi

Gezi ve gözleme dayanır. Görülen yerleri bir fotoğraf gibi okuyucuya gösterme amacı taşır. Bilimsel bir görünüşe bürünmez. İlgi çekici olanı anlatmaya çalışır.
4) Bu parçada sözü edilen düzyazı türü nedir? Yazınız.
Cevap: Seyahatname

Makale planıyla fakat bir konuşma havası içinde yazılır. Konuyu derinleştirmeden, konuşuyormuş hissini verecek şekilde yazılan yazılardır. Belli değişmez bir konusu yoktur. Genellikle günlük sanat olaylarını anlatır.
5) Bu parçada sözü edilen düzyazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap: Sohbet

6) Aşağıdakilerin hangisinde ‘ki’ nin yazımı yanlıştır?
A) Bahçedeki otları biçmeyi düşündü bir an.
B) kadar güzel kitapları varki, hepsini almak istedim.
C) Oysaki bizimle gelseydi bunlar hiç olmayacaktı.
D) Öyle bir insan ki kafasına koyduğunu yapar.
E) Akşamki maça sen de gelecek misin?
Cevap: B

7) Aşağıdakilerin hangisinde ‘ki’ nin yazımı yanlıştır?
A) Bir dert var ki başımda sorma gitsin!
B) Zannettimki senin bu konuda hiçbir suçun yok.
C) Bir ben var ki benden içeri.
D) Tut ki karnım acıktı, anneme küstüm.
E) Elindekileri göstermek istemiyormuş gibi bir hali vardı.
Cevap: B

Aşağıdakilerin hangisinde ‘de’ nin yazımı yanlıştır?
A) Diğer şairlerinde olduğu gibi bu şiirin de de doğaya bağlı kalmış.
B) Bu oyun pek çok kez oynanmasına rağmen yine de beklenen ilgiyi görememiş.
C) Bildiklerini bize de söylemesi için çok dil döktük.
D) Daha önce de söylediğim gibi bu riski göze almayınız.
E) Arkadaşları onunla konuşmuyor bundan dolayı da çok üzgün.
Cevap: A


9) Aşağıdaki cümlelerdeki anlatım bozukluğunun sebebini ve cümlenin doğru şeklini yazınız.
O bana dert ben ona mutluluk verdim. Yüklem eksikliği-O bana dert verdi, ben ona mutluluk verdim.
Bu, ne benim ne öğretmenimin aklına geldi. Tamlama yanlışlığı- Bu, ne benim aklıma ne öğretmenimin aklına geldi.
Şiddetli yağmur, şehir suyunun kesilmesini sağladı. Birbiriyle karıştırılan sözcük kullanımı- Şiddetli yağmur, şehir suyunun kesilmesine sebep oldu.

10) Aşağıdaki cümlelerde geçen boşlukları doldurunuz.(12p)
• Günümüzdeki biyografinin yerini divan edebiyatında …………………….. tutuyordu.
• …………………….. Seyahatname adlı 10 ciltlik eseriyle gezi türünün en önemli örneklerinden birini ortaya koymuştur.

(&hellip Aileyi kuranlar, hep bir evde, bir sobanın sıcağında, bir sofranın başında birbirlerini severek, koruyarak, kavga ederek, barışarak yaşıyorlar. Bazılarının zeytini ve mavisi ayrı. Yine de onları koruyan, daima koruyacak olan “aile” dediğimiz bir kurulu düzen olacak. Bunu anlamak istemiyorlar.
(&hellip Rıza Bey bunlardan biri. Hikâyesi şöyle anlatılabilir:
Akşamüzerine doğru çıkan fırtına hava karardıktan sonra iyice şiddetlendi. Sabiha Hanım sobaya ağzına kadar kömür doldurdu ve örgüsünü alıp oturdu. Başlamadan önce, kanepeye uzanmış gazetesini okuyan kocasına ve duvardaki saate baktı. Halının saçaklarından tül perdenin püsküllerine doğru sıcak bir haz dalgası yayılıyordu. Radyonun üzerindeki resimlikte biricik kızları Nevin’in resmi var. Ufacık tefecik, yeşil gözlü tatarcık. Yağmurluğun kalkık yakası, elindeki kitapları ve güleç yüzüyle sanki “Dondum valide hanım, dondum!” diyor. Sabiha Hanım da onu düşünüyor zaten. Rıza Bey dalgın doğrulup oturuyor, ayak ayak üstüne atıyor, yeniden gazetesini eline alıyor. Arada bir başını kaldırıp karısına bakıyor. Gazeteyi katlayıp yanına koyuyor.

11) -Yukarıdaki metinden aşağıdaki ses olaylarına (varsa) birer örnek vererek ses olaylarını gösteriniz. (14p)
a)Ünlü Düşmesi :………………………………………………………………………..
b)Ünsüz Düşmesi …………………………………………………………………………
c)Ünlü Türemesi :…………………………………………………………………………
d)Ünsüz Türemesi :…………………………………………………………………………
e)Ünlü Daralması :…………………………………………………………………………
f)Ünsüz Yumuşaması (Değişimi) :…………………………………………………………………………
g)Ünsüz Benzeşmesi :………………………………………………………………………...

12) Sohbet yazı türünün özelliklerinden dört tanesini yazınız.

Bir kimse ile konuşur gibi yazılır.
Anlatım, samimî konuşma şeklinde olur.
Günlük sanat olaylarını ve genel konuları ele alır.
Yazarın nükteleri ve içtenliği anlatılanları çekici hâle getirir.

13) Konularına göre özel mektup türlerinden beş tanesini yazınız.

Aile mektupları veya sağlık mektupları
Tebrik mektupları
Teşekkür mektupları
Davet mektupları
Taziye mektupları,
Özür mektupları vs.

ADI VE SOYADI: No:
……….. EĞİTİM ÖĞRETİM I. YARIYILI HINIS ÇPL 11-TM
DİL VE ANLATIM DERSİ II. YAZILI YOKLAMA SORULARIDIR

Kişinin gerçek yaşamından beslenir. İnsanın başından geçen ya da kendi döneminde ortaya çıkan olay ve olguları anlatan yazıdır. Kişi, tanınmış birisiyse, anlattıkları daha fazla bilgi uyandırır. Yaşanılmışı anlatır. Geçmişin tanığıdır.
1) Bu parçada sözü edilen düzyazı türü nedir? Yazınız.


Tanınan ya da sevilen bir kişinin hayatının, araştırılıp incelenerek bir yazar tarafından kaleme alınmasıdır. Belgesel bir nitelik taşıyan bu tür edebiyatımızda gelişmiş, yaygın bir tür değildir. Şevket Süreyya Aydemir’in ‘’Tek Adam’’, ‘’İkinci Adam’’; Süleyman Nazif’in ‘’ Namık Kemal’’ isimli eserleri bu türe örnektir.
2) Bu parçada sözü edilen düzyazı türü nedir? Yazınız.


Tanınmış bir kimsenin, kendi yaşamının kendisi tarafından anlatılmasıdır. Yazı, yazarın kendi özel dünyasıyla sınırlıdır. Tüm ayrıntılar verilmeyebilir. Yazı biçimi olarak yazınımızda pek gelişmiş değildir. Bu türün en önemli örneğini ‘’Böyle Gelmiş Böyle Gitmez’’ adlı eseriyle Aziz Nesin vermiştir.
3) Bu parçada sözü edilen düzyazı türü nedir? Yazınız.


Gezi ve gözleme dayanır. Görülen yerleri bir fotoğraf gibi okuyucuya gösterme amacı taşır. Bilimsel bir görünüşe bürünmez. İlgi çekici olanı anlatmaya çalışır.
4) Bu parçada sözü edilen düzyazı türü nedir? Yazınız.





Makale planıyla fakat bir konuşma havası içinde yazılır. Konuyu derinleştirmeden, konuşuyormuş hissini verecek şekilde yazılan yazılardır. Belli değişmez bir konusu yoktur. Genellikle günlük sanat olaylarını anlatır.
5) Bu parçada sözü edilen düzyazı türü hangisidir?


6) Aşağıdakilerin hangisinde ‘ki’ nin yazımı yanlıştır?
A) Bahçedeki otları biçmeyi düşündü bir an.
B) kadar güzel kitapları varki, hepsini almak istedim.
C) Oysaki bizimle gelseydi bunlar hiç olmayacaktı.
D) Öyle bir insan ki kafasına koyduğunu yapar.
E) Akşamki maça sen de gelecek misin?

7) Aşağıdakilerin hangisinde ‘ki’ nin yazımı yanlıştır?
A) Bir dert var ki başımda sorma gitsin!
B) Zannettimki senin bu konuda hiçbir suçun yok.
C) Bir ben var ki benden içeri.
D) Tut ki karnım acıktı, anneme küstüm.
E) Elindekileri göstermek istemiyormuş gibi bir hali vardı.

Aşağıdakilerin hangisinde ‘de’ nin yazımı yanlıştır?
A) Diğer şairlerinde olduğu gibi bu şiirin de de doğaya bağlı kalmış.
B) Bu oyun pek çok kez oynanmasına rağmen yine de beklenen ilgiyi görememiş.
C) Bildiklerini bize de söylemesi için çok dil döktük.
D) Daha önce de söylediğim gibi bu riski göze almayınız.
E) Arkadaşları onunla konuşmuyor bundan dolayı da çok üzgün.


9) Aşağıdaki cümlelerdeki anlatım bozukluğunun sebebini ve cümlenin doğru şeklini yazınız.
• Bana dert ben ona mutluluk verdim.






• Bu, ne benim ne öğretmenimin aklına geldi.






• Şiddetli yağmur, şehir suyunun kesilmesini sağladı.










10) Aşağıdaki cümlelerde geçen boşlukları doldurunuz.
• Günümüzdeki biyografinin yerini divan edebiyatında …………………….. tutuyordu.
• …………………….. Seyahatname adlı 10 ciltlik eseriyle gezi türünün en önemli örneklerinden birini ortaya koymuştur.

(&hellip Aileyi kuranlar, hep bir evde, bir sobanın sıcağında, bir sofranın başında birbirlerini severek, koruyarak, kavga ederek, barışarak yaşıyorlar. Bazılarının zeytini ve mavisi ayrı. Yine de onları koruyan, daima koruyacak olan “aile” dediğimiz bir kurulu düzen olacak. Bunu anlamak istemiyorlar.
(&hellip Rıza Bey bunlardan biri. Hikâyesi şöyle anlatılabilir:
Akşamüzerine doğru çıkan fırtına hava karardıktan sonra iyice şiddetlendi. Sabiha Hanım sobaya ağzına kadar kömür doldurdu ve örgüsünü alıp oturdu. Başlamadan önce, kanepeye uzanmış gazetesini okuyan kocasına ve duvardaki saate baktı. Halının saçaklarından tül perdenin püsküllerine doğru sıcak bir haz dalgası yayılıyordu. Radyonun üzerindeki resimlikte biricik kızları Nevin’in resmi var. Ufacık tefecik, yeşil gözlü tatarcık. Yağmurluğun kalkık yakası, elindeki kitapları ve güleç yüzüyle sanki “Dondum valide hanım, dondum!” diyor. Sabiha Hanım da onu düşünüyor zaten. Rıza Bey dalgın doğrulup oturuyor, ayak ayak üstüne atıyor, yeniden gazetesini eline alıyor. Arada bir başını kaldırıp karısına bakıyor. Gazeteyi katlayıp yanına koyuyor.

11) -Yukarıdaki metinden aşağıdaki ses olaylarına (varsa) birer örnek vererek ses olaylarını gösteriniz.
a)Ünlü Düşmesi :………………………………………………………………………..
b)Ünsüz Düşmesi …………………………………………………………………………
c)Ünlü Türemesi :…………………………………………………………………………
d)Ünsüz Türemesi :…………………………………………………………………………
e)Ünlü Daralması :…………………………………………………………………………
f)Ünsüz Yumuşaması (Değişimi) :…………………………………………………………………………
g)Ünsüz Benzeşmesi :………………………………………………………………………...

12) Sohbet yazı türünün özelliklerinden dört tanesini yazınız.







13) Konularına göre özel mektup türlerinden beş tanesini yazınız.










Başarılar
Mehmet Bircan
Dil ve Anlatım Öğretmeni

herkese sınavda başarılar